ژان-کلود النا (Jean-Claude Ellena)

ژان-کلود النا (Jean-Claude Ellena) عطرساز برجسته و نویسنده‌ی فرانسوی است که در سال ۱۹۴۷ در شهر گراس، زادگاه تاریخی عطر جهان، به دنیا آمد. او در ۱۶ سالگی به‌عنوان کارآموز در کارخانه‌ی تولید اسانس آنتوان شیریس (Antoine Chiris) فعالیت خود را آغاز کرد. پس از آن، به‌عنوان نخستین دانشجوی مدرسه‌ی تازه‌تأسیس عطرسازی جیوادان (Givaudan) در ژنو پذیرفته شد و مسیر حرفه‌ای‌اش را در کنار بزرگان این صنعت ادامه داد.

در طول پنج دهه فعالیت، النا برای خانه‌های عطر بزرگی چون هرمس، کارتیه، جیوادان، و The Different Company عطر خلق کرده و نامش با مینیمالیسم، سادگی شاعرانه و عمق هنری گره خورده است.

الهام‌ها و مسیر حرفه‌ای

ژان-کلود النا به‌شدت تحت تأثیر عطرساز افسانه‌ای ادموند رودنیتسکا قرار داشت. مقاله‌ی معروف رودنیتسکا با عنوان «نصیحت به یک عطرساز جوان» الهام‌بخش او در شکل‌گیری سبک شخصی‌اش شد.

او همچنین یکی از بنیان‌گذاران Osmothèque، آرشیو بین‌المللی عطر در ورسای است؛ نهادی که با هدف حفظ میراث و تاریخچه‌ی عطر تأسیس شد.

دوران درخشان در هرمس

از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶، ژان-کلود النا به‌عنوان عطرساز انحصاری هرمس فعالیت کرد. در این دوره، او مجموعه‌ی لوکس و شاعرانه‌ی Hermèssence را برای هرمس خلق کرد که تنها در بوتیک‌های اختصاصی این برند عرضه می‌شد.

از جمله شاهکارهای او در این دوران می‌توان به Terre d’Hermès (۲۰۰۶) اشاره کرد؛ عطری مردانه، چوبی و ادویه‌ای که امروز به‌عنوان یکی از کلاسیک‌های معاصر شناخته می‌شود.

همکاری‌های مهم و برندهای بزرگ

ژان-کلود النا علاوه بر هرمس، برای برندهای مطرحی عطر ساخته که برخی از آن‌ها جزو نمادین‌ترین عطرهای قرن اخیر به‌شمار می‌روند:

• Eau Parfumée au Thé Vert برای بولگاری (۱۹۹۲) – عطری یونیسکس با محوریت چای سبز و مرکبات.
• Un Jardin en Méditerranée برای هرمس (۲۰۰۳) – رایحه‌ای الهام‌گرفته از باغ‌های مدیترانه با انجیر، شکوفه‌ی پرتقال و سدر.
• First برای ون کلیف اند آرپلز (۱۹۷۶) – عطری زنانه و کلاسیک با گل‌های یاس و نرگس.
• Déclaration برای کارتیه (۱۹۹۸) – عطری مردانه، ادویه‌ای و مدرن با ترنج، هل و سدر.
• Rose Ikebana از مجموعه Hermèssence – ترکیبی ظریف از رز، تمشک و مشک.
• Ambre Narguilé از Hermèssence – رایحه‌ای گرم و دلنشین با سیب، دارچین و وانیل.
• Bois d’Iris برای The Different Company – عطری یونیسکس، پودری و چوبی با محوریت زنبق.

فعالیت‌های اخیر

پس از ترک هرمس، ژان-کلود النا در سال ۲۰۱۹ به‌عنوان مدیر خلاق بویایی Le Couvent – Maison de Parfum انتخاب شد و مجموعه‌ای از عطرهای ۱۰۰٪ وگان و ساخته‌شده با مواد طبیعی کمیاب را طراحی کرد.

او در سال‌های اخیر برای برندهای Le Couvent و Laboratorio Olfattivo نیز عطرهایی خلاقانه عرضه کرده است؛ از جمله:

1. Aqua Mahana (۲۰۲۲) – عطری یونیسکس برای Le Couvent.
2. Arancia Rossa (۲۰۲۲) برای Laboratorio Olfattivo.
3. مجموعه‌ای از عطرهای گیاهی شامل Tuberosa، Ambra، Mimosa (۲۰۲۱).
4. Limone و Bergamotto برای Laboratorio Olfattivo (۲۰۲۱).

نویسندگی و فلسفه‌ی مینیمالیسم

ژان-کلود النا علاوه بر عطرسازی، نویسنده‌ای توانمند است. کتاب مشهور او «دفترچه‌ی بینی: یک سال از زندگی یک عطرساز» (The Diary of a Nose) پرده از نگاه شاعرانه و مینیمالیستی او برمی‌دارد.

او معتقد است که زیبایی در سادگی نهفته است و برای همین در آثارش از تعداد محدودی نت بویایی استفاده می‌کند تا به روح ماده‌ی خام برسد. همین نگاه باعث شده که عطرهای او مانند قطعه‌ای موسیقی مینیمال، ساده اما عمیق باشند.

ژان-کلود النا با بیش از پنجاه سال تجربه، امروز یکی از نام‌های ماندگار عطرسازی جهان است. سبک مینیمالیستی، علاقه‌اش به مواد طبیعی و نگاه شاعرانه‌اش به رایحه، او را در ردیف عطرسازان فلسفی و هنرمند قرار می‌دهد. میراث او نه‌تنها در عطرهای جاودانه‌ای که خلق کرده باقی می‌ماند، بلکه در نقش او به‌عنوان حافظ تاریخ و فرهنگ عطر نیز تبلور یافته است.